Cartwnau Gwilym Hughes

 

Roedd Gwilym Hughes yn athro yn Ysgol Glan Clwyd (yn Y Rhyl yr adeg honno) ac yn dysgu celf. Roedd yn gartwnydd arbennig, yn wleidyddol a deifiol. Dyma dau gartŵn ymddangosodd yn y Welsh Nation yn darlunio Alec Douglas-Home a Harold Wilson yn berffaith. Mae’n rhaid bod ‘Ban Plaid’ wedi’i gyhoeddi yn 1964 fan bellaf, gan nad oedd ‘ban’ erbyn etholiad 1964.
Roedd y gwaharddiad radio ar Blaid Cymru yn dal mewn grym yn ystod etholiad 1964, a nifer ein hymgeiswyr wedi codi i 23 (allan o’r cyfanswm o 36 drwy’r wlad i gyd). Daeth i ben ym mis Medi 1964, pan gawsom dwy sgwrs bum-munud (ar y teledu, erbyn hynny): yn Gymraeg gan Chris Rees, ein Dirprwy Lywydd ar y BBC, ac yn Saesneg gan Gwynfor Evans ar TWW – dros ddeng mlynedd ar ôl i’r Arglwydd Lord Macdonald a’i Gyngor Darlledu geisio dadlau bod distinctive culture, interest and tastes yn cynnwys gwleidyddiaeth, ar adeg pan oedd tua 80% o’r bobl yn pleidleisio mewn etholiadau cyfffredinol.’
Enillodd Gwilym Hughes etholiad am sedd ar Gyngor Dinesig Y Rhyl.