Golwg ar genedlaetholdeb cyn 1925
Rhagor 11/09/2019
Mewn darlith gynhwysfawr ym Mhabell y Cymdeithasau 2, Ddydd Iau 8 Awst yr Eisteddfod yn Llanrwst 2019 bu Robin Chapman yn olrhain hanes y cyfnod cyn lansio Plaid Genedlaethol Cymru yn 1925
Gellir darllen y ddarlith yma :- Golwg ar Genedlaetholdeb cyn 1925
Gallwch hefyd glywed recordiad o’r ddarlith >
Cylchlythyr 2019
Rhagor 20/05/2019Cyhoeddwyd Cylchlythyr sy’n crynhoi gweithgareddau Cymdeithas Hanes Plaid Cymru.
Gallwch ei ddarllen yma :-
2019.05 Cylchlythyr Hanes Plaid
Bywyd Wynne Samuel
Rhagor 06/01/2019Gwladgarwr Arloesol – Bywyd Wynne Samuel
‘Dyn o ddawn aruthrol a weithiai galon ac enaid dros Gymru’ – dyna ddisgrifiad cryno o Wynne Samuel, un o bencampwyr cynnar Plaid Cymru. Mae’n dod o’r portread hwn o wladgarwr arloesol – un a ystyriwyd ar un adeg yn arweinydd potensial o’r mudiad cenedlaethol.
Mae’r deyrnged hon gan gadeirydd Cymdeithas Hanes Plaid Cymru Dafydd Williams yn olrhain gyrfa hynod Wynne, ac yn cyhoeddi nifer o luniau a ddogfennau am y tro cyntaf. Seilir ar ddarlith ddarluniadol a draddodwyd yng nghynhadledd Plaid Cymru yn Aberteifi Ddydd Gwener 5 Hydref 2018, ond mae’r testun wedi ei newid a’i ehangu’n sylweddol. Fe gewch ei ddarllen yma.
Linc > Wynne SAMUEL
Sefydlu Plaid Cymru – Olrhain y Cefndir
Rhagor 10/07/2019Sefydlu Plaid Cymru – Olrhain y Cefndir
Ceir cyfle i glywed sut y cafodd Plaid Cymru ei sefydlu, yn ystod yr Eisteddfod Genedlaethol yn Llanrwst, Dyffryn Conwy eleni.
Bydd yr ysgolhaig nodedig, T Robin Chapman, yn olrhain hanes y cyfnod cyn lansio Plaid Genedlaethol Cymru yn 1925 mewn darlith sy’n dwyn y teitl “Oni Fu Pensaer Eisoes Yn Ein Mysg?”.
Trefnir y ddarlith gan Gymdeithas Hanes Plaid Cymru, a dywed cadeirydd y Gymdeithas y Dr Dafydd Williams y bydd yn bwrw golwg ar gyfnod hanes sydd â gwersi hynod bwysig i’r Gymru gyfoes.
Mae Robin Chapman yn awdur a hanesydd amlwg, a’i waith yn cynnwys bywgraffiad am Islwyn Ffowc Elis, sef Rhywfaint o Anfarwoldeb (2005) ac Un Bywyd o Blith Nifer: Cofiant Saunders Lewis (2007).
Traddodir y ddarlith yn y Gymraeg ym Mhabell y Cymdeithasau 2, Ddydd Iau 8 Awst am 12:30pm.
Gyda chyfarchion: Dafydd Williams (daitenby@gmail.com ...
Teyrngedau i Steffan Lewis 1984 – 2019
Rhagor 04/02/2019Cofio Steffan Lewis
Talwyd teyrngedau i’r diweddar Steffan Lewis AC, a fu farw’n 34 oed ar ôl brwydr ddewr yn erbyn canser.
Cynhaliwyd angladd Steffan yn Eglwys Gymraeg Abercarn a sefydlwyd gan yr Arglwyddes Llanofer, Gwenynen Gwent a ymgyrchai dros yr iaith Gymraeg a’n traddodiadau yn y 19edd canrif. Ceir yma eiriad teyrngedau a draddodwyd yn yr angladd gan arweinydd Plaid Cymru Adam Price a’r cyn- Aelod Cynulliad Jocelyn Davies, ynghyd â chofion personol am Steffan gan Gadeirydd Hanes Plaid Cymru, Dafydd Williams. Arweiniwyd y gwasanaeth ar y 25 Ionawr 2019 gan y Parchedig Aled Edwards.
Teyrnged i Steffan gan Adam Price
Colled sy’n ein tynnu ni ynghyd heddiw, mewn cwlwm tyn o ing. Colli mab, colli gŵr, colli tad, colli cyfaill. Ond drwyddi draw colli Cymro mawr. Gwlad sy’n galaru am yfory na fydd fu Cymru erioed. O herwydd hanes hir o golli, brwydr a ...
Dogfennau Vic Davies o 1967
Rhagor 02/12/2018GWYBODAETH NEWYDD AM ISETHOLIAD GORLLEWIN Y RHONDDA
Diolch yn fawr iawn i deulu’r diweddar Vic Davies, y Rhondda, am drosglwyddo i’r Gymdeithas Hanes ddogfennau hynod ddifyr am Isetholiad Seneddol Gorllewin Rhondda dros hanner can mlynedd yn ôl.
Mae’r casgliad yn cynnwys llyfr lloffion gyda thoriadau o’r wasg sy’n dwyn i gof holl fwrlwm yr ornest hanesyddol yn 1967 pan lwyddodd Vic Davies i dorri mwyafrif anferth y Blaid Lafur i lawr o 17,000 i 2,306 o bleidleisiau yn unig, gogwydd o 29 y cant i Blaid Cymru.
Yn ogystal mae nifer o lythyrau gwerthfawr iawn, gan gynnwys llongyfarchiadau gan arweinydd Plaid Cymru, Gwynfor Evans, oedd wedi’i ethol yn Aelod Seneddol dros Sir Gaerfyrddin y flwyddyn gynt.
Ceir hefyd lythyr ar ran yr SNP gan Dr Andrew Lees o Bearsden ger Glasgow yn gwahodd Vic Davies i deithio i’r Alban i gefnogi ymgyrch Winifred Ewing yn isetholiad ...
Hanes Plaid Cymru
Cymdeithas Hanes Plaid Cymru History Society
