Sylfaenwyr

  • Ymladd Tlodi – Rhan o Hanes y Blaid

    Mae gwybodaeth werthfawr wedi dod i law am ymgyrch Plaid Cymru i oresgyn tlodi yn y tridegau.  Mae papurau a drosglwyddwyd i ofal Cymdeithas Hanes Plaid Cymru gan Siôn ap Glyn yn dangos cymaint o waith ymarferol a wnaed i helpu’r di-waith a’u teuluoedd mewn ardaloedd difreintiedig yn y De ...

    Rhagor 28/02/2023
  • Wil Roberts 1943 – 2022

    Wil Roberts, neu Wil Coed fel yr oedd pawb yn ei nabod, yn gymeriad amlwg ym Mhlaid Cymru a fu farw yn ystod Mis Hydref 2022.  Bu’n weithgar ymhob ymgyrch y Blaid o’r chwe-degau ymlaen ac yn ysgrifennydd effeithiol Cangen Pwllheli.  Cyn-lywydd Plaid Cymru Dafydd Wigley a draddododd deyrnged yn ...

    Rhagor 17/11/2022
  • Kitch – Darlith M Wynn Thomas

    “Kitchener Davies – o Dregaron i Drealaw “

    Darlith yr Athro M Wynn Thomas Dydd Iau 4 Awst 2022 12.30pm Pabell y Cymdeithasau 2 Rhagor 12/08/2022

  • Penri Jones 1943 – 2021

    Bu farw Penri Jones, Awdur Jabas, Cynghorydd a Cymro i’r carn yn 78 mlwydd oed.

    Dyma ran o deyrnged Liz Saville Roberts:

    Mae Penri’n adnabyddus i genedlaethau o Gymry ledled ein gwlad fel yr awdur a greodd y cymeriad Jabas. Ond roedd cymaint, cymaint mwy i Penri: yn awdur ar sawl nofel, ...

    Rhagor 29/12/2021
  • Pat Larsen 1926 – 2021

    Talwyd teyrnged gan y teulu a chyfeillion i Pat Larsen a fu farw ar 20 Tachwedd 2021.

    Cafodd ei hethol yn wreiddiol fel cynghorydd ym Mangor, a hynny yn gynnar yn y 1950au. Hi oedd yr unig aelod benywaidd ar gyngor y ddinas.

    Rhagor 06/12/2021

  • Jill Evans, Aelod Senedd Ewrop

    Jill Evans

    Aelod Senedd Ewrop 1999 – 2020

    Wrth edrych yn ôl dros fy ngyrfa yn Senedd Ewrop, mae’n anodd credu ei fod wedi ymestyn dros ugain mlynedd. Nid yw’n bosibl mewn erthygl ond rhoi blas ar waith Aelod Senedd Ewrop a cheisio dangos pa mor werthfawr oedd yr Undeb Ewropeaidd i ...

    Rhagor 26/09/2021
  • 1997 Refferendwm a Cynulliad

    1997

    Ail Refferendwm ar ddatganoli – Cymru’n pleidleisio Ie!

     

    1999

    Etholiad cyntaf Cynulliad Cenedlaethol Cymru – Plaid Cymru’n cipio 17 o seddi

     

    Mehefin 1999

    Ethol dau Aelod Seneddol Ewropeaidd – Jill Evans ac Eurig Wyn

     

    2007

    Plaid Cymru mewn llywodraeth am y tro cyntaf, fel rhan o glymblaid

    Rhagor 15/06/2021
  • 1974 Tri Aelod Seneddol

    1974

    Plaid Cymru’n ennill tair sedd Seneddol yn etholiad mis Hydref – Dafydd Wigley (Caernarfon), Gwynfor Evans (Caerfyrddin) a Dafydd Elis Thomas (Meirionnydd)

     

    1976

    Canlyniadau cryf mewn etholiadau lleol, Plaid Cymru’n ennill Merthyr

     

    1979

    Refferendwm ar ddatganoli – Cymru’n pleidleisio Na

     

    1982

    Ar ôl brwydr hir S4C yn dechrau darlledu rhaglenni teledu yn Gymraeg

     

    Rhagor 15/06/2021
  • 1945 Gwynfor Evans yn Llywydd

    1945

    Ethol Gwynfor Evans yn Llywydd Plaid Cymru

     

    1953

    Cychwyn Ymgyrch Senedd i Gymru – 240,652 yn cefnogi’r ddeiseb

     

    1955

    Brwydr Cwm Tryweryn yn erbyn boddi pentref Cymraeg Capel Celyn

     

    14 Gorffennaf 1966

    Gwynfor Evans yn cipio sedd Caerfyrddin a dod yn Aelod Seneddol cyntaf Plaid Cymru mewn isetholiad hanesyddol

    Rhagor 15/06/2021
  • 1925 Cychwyn Plaid Cymru

    15 Awst 1925 

    Sefydlu Plaid Genedlaethol Cymru ym Mhwllheli

     

    1929  

    Lewis Valentine yn ennill 629 o bleidleisiau yn etholiad Seneddol cyntaf y Blaid

     

    1936  

    Llosgi’r ysgol fomio, Penyberth, Llŷn a charcharu tri arweinydd y Blaid – Saunders Lewis, Lewis Valentine a DJ Williams

    Rhagor 15/06/2021
  • Teyrnged i Drefnydd Allweddol Plaid Cymru

    Talwyd teyrngedau ar faes Eisteddfod Ynys Môn 2017 i Elwyn Roberts – un o hoelion wyth Plaid Cymru a fu’n allweddol i’w datblygiad yn ystod yr 20fed ganrif.

    Mewn sesiwn a drefnwyd gan Gymdeithas Hanes Plaid Cymru dywedodd Llywydd Anrhydeddus y Blaid Dafydd Wigley fod Elwyn Roberts yn ysbrydoliaeth i genhedlaeth ...

    Rhagor 14/08/2017
  • Lewis Valentine – Cyflwyniad Arwel Vittle

    Darlith yn Eisteddfod Genedlaethol Dinbych 5 Awst 2013
    20130805ArwelVittle
    gan Arwel Vittle

    ‘Lewis Valentine’

    Addysg

    Y Rhyfel Byd Cyntaf

    Yn yr Ysbyty

    1935LewisValentineRhagor 05/09/2013