Cofio Gwynfor: Y Dyn a’i Wleidyddiaeth

Eisteddfod Bro  Morgannwg 2012

Dydd Llun , 6ed Awst 2012  am  1.00pm yn Pabell y Cymdeithasau 2

cynhaliwyd cyfarfod wedi ei drefnu gan Gymdeithas Hanes Plaid Cymru.

Teitl :  Gwynfor Evans : Y Dyn a’i Wleidyddiaeth

Siaradwr : Peter Hughes Griffiths

Cadeirydd :   Dafydd Williams

Gellir darllen y ddarlith yma – 

Gwynfor Evans – Darlith Peter Hughes Griffiths – Hanes Plaid Cymru

Cofio JE

 JE, Pensaer Plaid Cymru1935 JE Tros Gymru

Trefnodd Cymdeithas Hanes Plaid Cymru gyfarfod arbennig yn ystod y Gynhadledd yn Llandudno ym Mis Medi 2011 i gofio bywyd JE Jones a fu’n Ysgrifennydd Cyffredinol Plaid Cymru rhwng 1930 a 1962.  nawr mae’r deyrnged gan Gadeirydd y Gymdeithas ac un o’i olynwyr, Dafydd Williams, wedi ei gyhoeddi yn adran Cyhoeddiadau y wefan.

JE – Pensaer Plaid Cymru Teyrnged Dafydd Williams – Hanes Plaid Cymru

Cofio Brwydr Dwy Genedl

Yng nghanol holl weithgarwch Ysgol Haf hynod lwyddiannus yng Nglanllyn ger y Bala, Meirionnydd, trefnwyd ymweliad â safleoedd dau ddigwyddiad o bwys yn hanes dwy wlad Geltaidd ar 16 Gorffennaf 2011.

Arweiniwyd yr ymweliad gan y Gynghorydd Sir Elwyn Edwards i gronfa dwr Tryweryn a phentref Fron-goch, ble daliwyd 1,800 o garcharorion Gwyddelig yn dilyn Chwyldro’r Pasg yn 1916.

2011 Frongoch

Rhoddwyd y teitl Prifysgol Chwyldro i wersyll Fron-goch wrth i’r carcharorion drefnu cyfarwyddid cyfrinachol mewn tacteg filwrol yn ogystal â dysgu’r iaith Wyddeleg a’r Gymraeg.  Ymhlith y Gwyddelod bu’r arweinwyr Michael Collins ac Arthur Griffith.  Yn 2002 dadorchuddiwyd plac mewn tair iaith i nodi’r carchariad.

Aeth y parti ymlaen mewn coets i edrych ar argae a chapel coffa Cwm Tryweryn, ble boddwyd cymuned Gymraeg Capel Celyn er gwaeth gwrthwynebiad chwyrn pobl Cymru.  Fe soniodd y Cynghorydd Edwards, sy’n hanu o’r ardal, sut yr oedd pobl leol a chenedlaetholwyr ledled Cymru wedi gwrthsefyll y boddi.  Mae Dinas Lerpwl wedi cynnig ymddiheuriad o fath yn ystod y blynyddoedd diweddar.

Hwyluswyd yr ymweliad gan Gymdeithas Hanes Plaid Cymru.  Wrth ddiolch i’r Cynghorydd Edwards, dywedodd y cyn-AS Adam Price bod deall y gorffennol yn ymrymuso cenhedlaeth newydd i weithio dros ddyfodol gwell i Gymru.

• Yn ystod Cynhadledd 2011, mae Cymdeithas Hanes Plaid Cymru yn trefnu cyfarfod ymylol i nodi gyrfa JE Jones, ysgrifennydd y Blaid rhwng 1930 a 1962.

2011 Argae Tryweryn

Darlith Agoriadol Mawrth 2011

  2011 Cynhadledd

D. Hywel Davies, a gyflwynodd ddarlith agoriadol Cymdeithas Hanes Plaid Cymru yn y Gynhadledd Wanwyn ar 25 Mawrth 2011, gyda’r hanesydd adnabyddus Dr John Davies (canol) a Llywydd Anrhydeddus Plaid Cymru, Dafydd Wigley (ar y dde). (Llun drwy garedigrwydd Dic Jones, Plaid Cymru Dwyrain Abertawe.)

Gellir darllen darlith D. Hywel Davies yn adran Cyhoeddiadau y wefan.

Yn y dechreuad … D.Hywel Davies – Hanes Plaid Cymru

Hanes Plaid Cymru